Βυζαντινών επιστήμες

Πανδιδακτήριον Κωνσταντινουπόλεως

 Κάθε άλλο παρά "παπαδίστικη θεολογία" και τίποτε άλλο διδασκόταν στο Πανδιδακτήριον Κων/πόλεως, μάλιστα η θεολογία δεν αποτελούσε καν αντικείμενο του πανεπιστήμιου. Ο Παν. Κανελλόπουλος, στην Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, τονίζει ότι το πανεπιστήμιο ήταν οργανωμένο σύμφωνα με τα παλαιά πρότυπα των εθνικών ανώτατων σχολών.

Διδασκόταν γραμματική, ρητορική (συνδυασμένη μ' αυτήν ήταν η φιλολογία), διαλεκτική (γενικότερα η φιλοσοφία), καθώς και αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία, μουσική. Παράλληλα με τους κλάδους αυτούς ίσχυε ως ιδιαίτερο σύστημα γνώσεων η επιστήμη του Δικαίου. Η ιατρική μπορεί να διδασκόταν ανεξάρτητα, μπορεί όμως και συνδυασμένη μ' έναν από τους άλλους βασικούς κλάδους τεχνών και επιστημών. Και τώρα το αξιοσημείωτο (γράφει ο Κανελλόπουλος): Περίεργο είναι ότι η θεολογία δεν ήταν κλάδος σπουδών στο κοσμικό πανεπιστήμιο. Λειτουργούσε, ως ιδιαίτερο ίδρυμα που δεν είχε άμεση σχέση με το κράτος, η Πατριαρχική Σχολή, όπως και άλλες σχολές σε μοναστήρια. (Με περιφημότερη την σχολή της μόνης του Στουδίου, στην Κων/πολη.) Να αναφέρουμε επίσης ότι επί Ιουστινιανού η Νομική Σχολή ανεξαρτητοποιήθηκε και είχε 5ετες πρόγραμμα σπουδών. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι στο Πανδιδακτήριο η φοίτηση ήταν δωρεάν!

Αυτά για τις σπουδές στην Πόλη την "κοινή των Ελλήνων εστία, διατριβή των μουσών, της επιστήμης απάσης διδάσκαλον, την των πόλεων βασιλίδα", όπως την χαρακτηρίζει ο Ανδρόνικος Κάλλιστος στην "Μονωδία επί τη δυστυχεί Κωνσταντινουπολει" (μετά την άλωση).

Επειδή αναφέραμε τον Νικηφόρο Γρηγορά, αξίζει να πούμε ότι πρώτος ανακάλυψε το λάθος του Ιουλιανού ημερολογίου, 250 χρόνια περίπου πριν καθιερωθεί στην Δύση το Γρηγοριανο. Άλλοι μεγάλοι θετικοί επιστήμονες... μεγάλες μορφές σαν τον Ιωάννη τον Φιλόπονο (θεμελιωτή της Ουράνιας μηχανικής 10 αιώνες πριν τον Γαλιλαίο, τελειοποίησε όργανα όπως ο αστρολάβος κ.α.), τον Συνεσιο τον Κρηναίο, τονΛέοντα τον Μαθηματικό, τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο κ.α. πολλοί.